Het voorschrijven van antidepressiva, met name selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s), is de afgelopen jaren dramatisch toegenomen, wat de aandacht heeft getrokken van volksgezondheidsfunctionarissen en tot politieke controverses heeft geleid. Wat ooit een behandeling was die voornamelijk voor volwassenen bedoeld was, is steeds gebruikelijker geworden onder jongeren, vooral na de COVID-19-pandemie, waarbij de cijfers in sommige demografische groepen met bijna 64% zijn gestegen.
De verschuiving in recepten
De toename van het gebruik van antidepressiva is vooral merkbaar onder jonge vrouwen, terwijl het aantal recepten voor jongens juist is afgenomen. Deze trend valt samen met de toegenomen discussie over geestelijke gezondheid op sociale media, waar zelfdiagnose steeds vaker voorkomt, maar antidepressiva nog steeds onvolmaakt zijn: ongeveer de helft van de patiënten ziet er geen verbeteringen in.
Het gebruik van antidepressiva is niet zonder risico’s. Hoewel ze voor sommigen levensreddend kunnen zijn, ervaren anderen bijwerkingen zoals lethargie, emotionele gevoelloosheid en seksuele disfunctie. Stoppen met de behandeling kan ook moeilijk zijn, met ontwenningsverschijnselen die variëren van licht ongemak tot ernstige zelfmoordgedachten.
Politieke controle en verkeerde informatie
Het debat is geëscaleerd met de opkomst van de ‘Make America Healthy Again’ (MAHA)-beweging, onder leiding van minister van Volksgezondheid en Human Services Robert F. Kennedy Jr. Kennedy heeft ongefundeerde beweringen gedaan dat antidepressiva in verband worden gebracht met massale schietpartijen en heeft ten onrechte beweerd dat ze verslavender zijn dan heroïne. Deze beweringen hebben geen wetenschappelijke basis; SSRI’s produceren niet dezelfde dopaminepieken als verslavende middelen, hoewel bij ongeveer 15% van de patiënten ontwenningsverschijnselen kunnen optreden.
De FDA heeft ook vragen gesteld over het gebruik van antidepressiva tijdens de zwangerschap, hoewel het American College of Obstetricians and Gynecologists beweert dat de risico’s van onbehandelde depressie zwaarder wegen dan de mogelijke gevolgen voor de foetus.
Het grotere geheel
De politisering van antidepressiva is niet nieuw. Toen Prozac voor het eerst opdook, ontstond de bezorgdheid dat het een maatschappelijke fopspeen zou worden. Deze zorgen zijn verdwenen, maar zijn in het huidige klimaat weer opgedoken.
De toename van het aantal recepten voor antidepressiva weerspiegelt een daadwerkelijke toename van gerapporteerde gevoelens van verdriet en hopeloosheid, vooral onder jongeren in gemarginaliseerde gemeenschappen. Het kernprobleem is een echte crisis in de geestelijke gezondheidszorg, en niet simpelweg het te veel voorschrijven.
Het gevaar schuilt in het verspreiden van desinformatie. Hoewel het in twijfel trekken van het overmatig voorschrijven van antidepressiva terecht is, houdt het ten onrechte in verband brengen ervan met geweld het stigma in stand en ontmoedigt het degenen die baat zouden kunnen hebben bij het zoeken naar hulp.
Uiteindelijk is er een verantwoorde discussie nodig om de legitieme zorgen over mogelijke bijwerkingen en overmatig voorschrijven in evenwicht te brengen met de realiteit dat de geestelijke gezondheid een groeiende crisis is en dat antidepressiva voor velen een noodzakelijke behandeling kunnen zijn.
